Cezaevi Yapı Harcı Matrahı

CEZAEVİ YAPI HARCI MATRAHI
Erdem DEMİR (Stj. Avukat)
Hüseyin DEMİR (İzmir 11. İcra ve İflas Müdürü)
CEP: 0505.298.36.08
Bilindiği gibi 2548 sayılı Yasının 1. maddesi gereğince; İcra dairelerince miktar ve kıymeti
muayyen olan ilamlı ve ilamsız alacaklardan tahsil olunan paranın % 2’si ve kıymeti muayyen
olmayan ilamların icrasından tahsil harcının yarısı nispetinde harç alınır. Maktu harçlar ilamın
icraya konulduğu zaman peşin olarak alınır. Bu harçlar borçluya yükletilemez.
Daha önceleri icra dairelerince, söz konusu harcın icra takibine konulan değer üzerinden
hesaplanarak tahsil edildiği, icra takibinden sonra işleyen faizlerin cezaevi yapı harcı
matrahına dâhil edilmediği bilinmektedir,
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2008 tarih ve
B.03.0.HİG.0.00.00.03-153-3-5051 sayılı genel yazısı ile; “Cezaevi yapı harcı, özel nitelikte
olan 2548 sayılı Kanuna dayanılarak tahsili gereken bir harç çeşidi olup, kanunlarında özel
olarak cezaevi yapı harcından muaf olduğu belirtilen kurumlar dışında hiçbir istisna ve
muafiyet söz konusu olmadığı,
2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde miktar ve değeri belli olan ilâmlı ve ilâmsız
alacaklardan alınacak olan cezaevi yapı harcının, tahsil olunan paranın % 2'si oranında
olacağı açıkça belirtildiği,
Buna göre, tahsil olunan paranın % 2’si oranında alınacak olan cezaevi yapı harcının
takibe konu alacak miktarı üzerinden değil, takip masrafları çıkarıldıktan sonra takip
sırasında işlemiş faizlerin de dikkate alınması suretiyle alacaklıya ödenen yani tahsil
olunan miktar üzerinden hesaplanması hususunda gereken dikkat ve özenin
gösterilmesi gerektiği” duyurularak söz konusu harcın icra takibine konulan değer üzerinden
değil de takip sonrası işleyen faizlerin de CEYH matrahına dâhil edilmesi sureti ile tahsili
gerektiğinin bildirilmesinden sonra icra dairelerince söz konusu harcın icra takibine
konulan değere takip aşamasında işleyen faizlerde ilave edilmek sureti ile bulunacak
matrahın % 2’si oranında CEYH tahsili kesilmesi uygulamasına başlanmış ve o tarihten
bu yana uygulamaya devam edilmektedir.
Danıştay 3. Dairesi Başkanlığı’nın 29.03.2011 tarih ve 2009/3417 Esas, 2011/879 Karar
sayılı ilamı ile “2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak
Harçlar Ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde
öngörülmeyen bir uygulama getirilerek dayanağı sözü edilen yasa maddesine aykırı bir
düzenleme içeren Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2008 tarih ve
B.03.0.HİG.0.00.00.03-153-3-5051 sayılı genel yazısında hukuka uyarlık bulunmadığından
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 22.02.2008 tarih ve
B.03.0.HİG.0.00.00.03-153-3-5051 sayılı genel yazısının İPTALİNE” karar verilerek,
Yüksek Mahkeme tarafından cezaevi yapı harcının takibe konu edilen alacak miktarı
üzerinden tahsili gerektiği, takipten sonra işleyecek faizlerin cezaevi yapı harcı
matrahına dahil edilmemesi gerektiği yönünde açıklık getirilmiştir.


T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı :B.03.0.HİG.0.00.00.03-153.3
..../..../2008
Konu : Cezaevi Yapı Harcı
….………………. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden; bazı icra müdürlüklerince cezaevi yapı
harcının tahsili sırasında muafiyet ve matrah konularında tereddütler yaşandığı, söz konusu
harcın icra takibine konulan değer üzerinden hesaplanarak tahsil edildiği, icra takibinden
sonra işleyen faizlerin cezaevi yapı harcı matrahına dahil edilmediği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere;
2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar
ve Mahkûmlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1 inci maddesinde:
“İcra dairelerince miktar ve kıymeti muayyen olan ilâmlı ve ilâmsız alacaklardan tahsil
olunan paranın % 2'si ve kıymeti muayyen olmayan ilâmların icrasından tahsil harcının yarısı
nispetinde harç alınır. Maktu harçlar ilâmın icraya konulduğu zaman peşin olarak alınır. Bu
harçlar borçluya yükletilemez …” hükmü yer almaktadır.
30/01/2006 tarihli ve 120 sayılı “Harçların tahsilinde dikkat edilecek hususlar” konulu
Genelgemizde de belirtildiği gibi, 2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince tahsili
gereken cezaevi yapı harcı, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 1 ve 3 sayılı Tarifeleri kapsamında
bulunmamaktadır.
Cezaevi yapı harcı, özel nitelikte olan 2548 sayılı Kanuna dayanılarak tahsili gereken
bir harç çeşidi olup, kanunlarında özel olarak cezaevi yapı harcından muaf olduğu belirtilen
kurumlar dışında hiçbir istisna ve muafiyet söz konusu değildir.
2548 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde miktar ve değeri belli olan ilâmlı ve ilâmsız
alacaklardan alınacak olan cezaevi yapı harcının, tahsil olunan paranın % 2'si oranında
olacağı açıkça belirtilmiştir.
Buna göre, tahsil olunan paranın % 2’si oranında alınacak olan cezaevi yapı harcının
takibe konu alacak miktarı üzerinden değil, takip masrafları çıkarıldıktan sonra takip sırasında
işlemiş faizlerin de dikkate alınması suretiyle alacaklıya ödenen yani tahsil olunan miktar
üzerinden hesaplanması hususunda gereken dikkat ve özenin gösterilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini, keyfiyetin yargı çevrenizdeki Cumhuriyet başsavcılıkları ile icra
ve iflas müdürlüklerine, bilgileri bakımından icra hâkimliklerine duyurulmasını rica ederim.
Fahri KASIRGA
Hâkim
Bakan a.
Müsteşar