01-01-2020, Saat: 21:47
İFLAS
İflas : Ticaret Mahkemesince iflasına karar verilen borçlunun haczedilebilen bütün malvarlığının cebri icra yoluyla paraya çevrilerek, bütün alacaklıların tatmin edilmesini sağlayan toplu bir cebri icra yoludur.
İcra ile İflas arasındaki Farklar
• İcra Tüm borçlular hakkında uygulanırken, iflas sadece tacirler ve iflasa tabi kişiler hakkında uygulanır.
• İflasa Ticaret Mahkemesi karar verir, Oysa icrada mahkemeye başvurmadan icra işlemleri sonuçlandırabilmektedir.
• İcrada borçlu kendi aleyhine takipte bulunamaz iken, iflasta borçlu kendi iflasını isteyebilir.
• İflas takibi ve iflas kararından tüm alacaklılar yararlanırken, icrada her alacaklının ayrı ayrı takip yapması gerekir.
• İcrada borçlunun bir veya birkaç alacaklısı alacağını borçlunun mal varlığındaki bir veya birkaç şeyden almaya çalışır, iflasta ise borçlunun iflas açıldığı zamanki sahip olduğu tüm mal ve haklara el konulur.
• İflas hukukunda alacaklılar arasında eşitlik vardır. Yani iflas kararı aldıran alacaklı ile diğer alacaklılar arasında eşitlik vardır. Oysa icrada ise önce haciz koyduran alacaklının üstünlüğü vardır.
Resmi İflas Organları
1- Asıl Resmi Organlar :
a. İcra Dairesi : iflas yolu ile takipte, ihlas davasından önceki dönemde görevli olan tek iflas organıdır.
b. İflas Dairesi : Ticaret Mahkemesinin borçlunun iflasına karar vermesi ve bu kararı iflas dairesine bildirmesinden sonra iflas dairesinin görevi başlar. İflas müdürü bulunmayan yerlerde bu görevi Mahkeme yaşı işleri müdürü yapar. İflas idaresinin görevi, ticaret mahkemesinin borçlunun iflasına karar vermesi ve bu kararı iflas dairesine bildirmesinden sonra başlar. Başlıca görevleri şunlardır ;
i. İflasın açıldığını gerekli yerlere bildirmek ve ilan etmek,
ii. Müflisin mallarının defterini tutmak,
iii. Muhafaza tedbirleri almak,
iv. Adi tasfiyede alacaklıları (birinci) toplantıya çağırmak,
v. Toplantıya başkanlık etmek,
vi. iflas idaresinin tasfiyeye ilişkin işlemlerini denetlemek,
vii. Birinci alacaklılar toplantısı (çoğunluk olmaması nedeniyle) yapılamazsa, iflas idaresi gibi iflas masasını idare ve tasfiye etmek ve basit tasfiyeyi bizzat yapmak.
viii. İflasın kapanmasını ilan etmek.
c. İcra Mahkemesi : iflasta, icra ve iflas dairelerinin işlemlerine karşı şikayetleri inceler. Ancak kambiyo senetlerine mahsus iflas yolunda ödeme emrine karşı yapılan şikayetleri inceleme mercii Ticaret Mahkemesidir. Ayrıca başlıca görevleri de şunlardır.
i. İflasta istihkak davalarına bakmak,
ii. İflas idaresi üyelerini seçmek,
iii. İflas idaresinin hesap pusulalarını onaylamak,
iv. Konkordato mühleti vermek,
v. Konkordato komiserini tayin etmek ve ücretini belirlemek,
vi. İflasın idaresinde hata ve noksan olması halinde Ticaret Mahkemesince yapılan bildirim üzerine inceleme yapmak.
vii. Konkordatoda Nizalı ve ertelenmesi şarta bağlı veya muayyen olmayan bir süreye tabi alacakların hesaba katılıp katılmaması veya hangi oranda katılacağına karar vermek.
d. Ticaret Mahkemesi : İflas davasına bakan ve iflas kararı veren mahkemedir. Başlıca görevleri şunlardır ;
i. İflas davasına bakar, iflasa veya iflasın ertelenmesine karar verir,
ii. İflasta ödeme emrine yapılan itirazın kaldırılması taleplerini karara bağlar,
iii.
e. Yargıtay 12 ve 19. Hukuk Daireleri.
2- Yardımcı Resmi Organlar : Yardımcı iflas organları savcılar ve adalet müfettişleridir.
İflasın Özel Organları
İflas masasının idaresi ve tasfiyesi alacaklılar ve onlar tarafından önerilen adaylar arasında icra mahkemesi tarafından seçilen organ tarafında yapılır. Bunlar ;
1- İflas Bürosu, (iflas bürosu iflas müdürünün başkanlığında, alacaklı oldukları tercihen ellerinde noter veya ipotek senedi gibi resmi senetle ya da İİK.nun 68 ve 150 maddelerinde belirtilen belgelerle sabit olan kişilerden oluşan toplantıda bu kişilerden bir veya iki alacaklı ya da temsilcileriyle birlikte bir iflas bürosu oluşturulur. İflas bürosunun görevi, birinci alacaklılar toplantısında kullanılan oyların geçerli olup olmayacağı hakkındaki ihtilafları çözmektir.)
2- Birinci alacaklılar toplantısı
3- İflas idaresi
4- İkinci alacaklılar toplantısı
Bu iflas organları adi tasfiye için geçerlidir. Basit tasfiyede, iflasın tasfiyesi resmi organlar tarafından yani İFLAS İDARESİ tarafından yapılır.
İFLAS SEBEPLERİ
1- Genel Sebepler : Genel iflas nedeni borçlunun muaccel hale gelmiş olan borcunu ödememesidir. Buna borçlunun ödemelerini tatil etmesi de denebilir.
2- Özel Sebepler : Özel iflas nedenleri 2’ye ayrılır. Bunlar ;
a. Şirketlerin pasifinin aktifinden fazla olması,
b. Terekenin mevcudunun borcuna yetmemesi ile borçlunun yarı mevcudunun borçlarını ödemeye yetmemesidir.
İflasa Tabi Olan Kişiler
Kural olarak sadece tacirler iflasa tabidir. Ancak bu kuralın istisnaları vardır. Bunlar ;
1- T.K. gereğince tacir sayıldıkları için iflasa tabi olanlar ;
a. Gerçek Kişiler :
i. Tacirler : Bir ticari işletmeyi kısmen dahi kendi adına işleten kimselerdir.
ii. Bir gerçek kişi, bir ticari işletmeyi kurup açtığını sirküler, gazete vs. ilan vasıtaları ile hakla bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline kaydettirerek durumu ilan ettirmiş ise, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır.
iii. Ticaretten men edilmiş olmalarına rağmen bir ticari işletme işletenler : örneğin, kanuna göre yasak olmasına rağmen bir ticari işletme işleten memur, hakim, avukat vs.
b. Tüzel Kişiler :
i. Ticaret Şirketleri : Kolektif, A.Ş., Komandit, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit, Limited, Kooperatifler.
ii. Amacına ulaşmak için bir ticari işletme işleten dernekler.
iii. Kamu tüzel kişiler tarafından kurulan teşekkül ve müesseseler, özel hukuk hükümlerine tabi olan SSK ve Bağkur, T.K. m. 18’e göre tacir sayılırsa da bu kurumlar hakkında iflas hükümleri yürüyemez.
2- T.K. gereğince tacirler hakkındaki hükümlere tabi bulundukları için iflasa tabi olanlar.
a. Ticari İşletme gibi, ister kendi adına, ister bir adi şirket veya her ne suretle olursa olsun hukuken var sayılmayan diğer bir şirket adına işlemlerde bulunan kimse, iyi niyetli 3.kişilere karşı tacir gibi sorumlu olduğundan, böyle bir kimsenin iyiniyetli 3. kişiler tarafından iflası istenebilir.
b. Donatma iştiraki ; tüzel kişiliği yoktur ve donatma iştiraki tacir değildir. Buna rağmen her türlü borçlarından dolayı iflasa tabidirler.
3- Tacir olmadıkları halde, özel kanun hükümleri göre iflasa tabi olan kişiler.
a. Ticareti Terk edenler : Ticareti terk eden eski tacir, ticareti terk ettiğinin ilanından itibaren 1 yıl içinde iflasa tabi olmaya devam eder.
b. Kolektif Şirket Ortakları : KOLEKTİF şirket ortakların SADECE ŞİRKET BORÇLARINDAN dolayı iflasa tabidir. Kişisel borçlarından dolayı iflasa tabi değildirler.
c. Komandit Şirketler : Şirket ortakları sınırsız sorumludur.
d. Bankalar kanununa göre bir bankanın Yönetim Kurul ve Kredi komitesi başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve imzaları bankayı ilzam eden memurları kanuna aykırı karar ve işlemleriyle bankanın iflasına sebep olmuşlarsa, şahsen iflaslarına Mahkemece karar verilir.
e. Tereke : iflasa tabi bir kişi aleyhine iflas yolu ile takip yapıldıktan sonra kişi ölürse, A istediği takdirde terekeye karşı iflas yolu ile takibi devam ettirebilir. Ancak borçlunun sağlığında başlamış olan takibin terekeye karşı devam ettirilebilmesi için;
i. Terekenin henüz taksim edilmemiş olması,
ii. Terekenin resmi tasfiyeye tabi tutulmamış olması,
iii. Mirasçılar arasında aile emvali kurulmamış olması gerekir.
Ticaret Mahkemesi davalının iflasa tabi kişi olup olmadığını araştırmak zorundadır. Bu dava şartlarından biridir.
Tacirler her türlü para borçlarından dolayı iflasa tabidir. Konusu paradan başka bir şey olan alacaklar için iflas yoluna gidilemez.
Amme alacaklarından dolayı borçlunun iflası istenebilir.
İflasta Yetki
Yetkili İcra Dairesi :Yetkili icra dairesi borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yerdeki icra dairesidir. Ayrıca taraflar sözleşme yapmış ise sözleşmede belirtilen icra dairesi de yetkilidir.
İcra Dairesi veya Ticaret Mahkemesi icra dairesinin yetkisini resen inceleyemez.
Yetkili Ticaret Mahkemesi : Borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yer Ticaret Mahkemesidir. Yetki kamu düzenine ilişkin ve kesindir. Bu nedenle yetki sözleşmesi yapılamaz.
Yetkili İflas Dairesi : İflas kararını vermiş olan Ticaret Mahkemesinin yargı çevresindeki iflas dairesidir.
İflas Yolları
1- Takipli iflas yolları,
a. Genel iflas yolu,
b. Kambiyo Senetlerine mahsus iflas yolu
2- Doğrudan Doğruya İflas Yolları,
a. Alacaklının talebiyle doğrudan doğruya iflas,
b. Borçlunun talebiyle doğrudan doğruya iflas,
i. İhtiyari iflas talebi
ii. Borçlunun mecburi iflas talebi.
3- Sermaye Şirketlerinin Doğrudan Doğruya iflası,
GENEL İFLAS YOLU
Bu yola başvurabilmek için alacaklının elinde bir senet olmasına gerek yoktur. Elinde kambiyo senedi veya ilam olan alacaklı da genel iflas yolu ile takip yapabilir. Genel iflas yolu gene haciz yoluyla benzerlik gösterir.
Ödeme Emrinin Düzenlenme Süresi : Takip talebini alan icra müdürü 3 gün içerisinde ödeme emri düzenlemek zorundadır.
Ödeme Süresi : Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gündür.
İtiraz Süresi : Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde İcra Dairesine yapılır.İtiraz dilekçe ile yapılır. Sözlü itiraz geçersizdir.
İtirazın Kaldırılması : İtirazın kaldırılması Ticaret Mahkemesinden istenir. Alacaklı bununla birlikte borçlunun iflasına karar verilmesini de isteyebilir.
İflas İsteme Süresi : Borç 7 gün içerisinde ödenmez ise alacaklı Ticaret Mahkemesinden borçlunun iflasını isteyebilir.
İflas : Ticaret Mahkemesince iflasına karar verilen borçlunun haczedilebilen bütün malvarlığının cebri icra yoluyla paraya çevrilerek, bütün alacaklıların tatmin edilmesini sağlayan toplu bir cebri icra yoludur.
İcra ile İflas arasındaki Farklar
• İcra Tüm borçlular hakkında uygulanırken, iflas sadece tacirler ve iflasa tabi kişiler hakkında uygulanır.
• İflasa Ticaret Mahkemesi karar verir, Oysa icrada mahkemeye başvurmadan icra işlemleri sonuçlandırabilmektedir.
• İcrada borçlu kendi aleyhine takipte bulunamaz iken, iflasta borçlu kendi iflasını isteyebilir.
• İflas takibi ve iflas kararından tüm alacaklılar yararlanırken, icrada her alacaklının ayrı ayrı takip yapması gerekir.
• İcrada borçlunun bir veya birkaç alacaklısı alacağını borçlunun mal varlığındaki bir veya birkaç şeyden almaya çalışır, iflasta ise borçlunun iflas açıldığı zamanki sahip olduğu tüm mal ve haklara el konulur.
• İflas hukukunda alacaklılar arasında eşitlik vardır. Yani iflas kararı aldıran alacaklı ile diğer alacaklılar arasında eşitlik vardır. Oysa icrada ise önce haciz koyduran alacaklının üstünlüğü vardır.
Resmi İflas Organları
1- Asıl Resmi Organlar :
a. İcra Dairesi : iflas yolu ile takipte, ihlas davasından önceki dönemde görevli olan tek iflas organıdır.
b. İflas Dairesi : Ticaret Mahkemesinin borçlunun iflasına karar vermesi ve bu kararı iflas dairesine bildirmesinden sonra iflas dairesinin görevi başlar. İflas müdürü bulunmayan yerlerde bu görevi Mahkeme yaşı işleri müdürü yapar. İflas idaresinin görevi, ticaret mahkemesinin borçlunun iflasına karar vermesi ve bu kararı iflas dairesine bildirmesinden sonra başlar. Başlıca görevleri şunlardır ;
i. İflasın açıldığını gerekli yerlere bildirmek ve ilan etmek,
ii. Müflisin mallarının defterini tutmak,
iii. Muhafaza tedbirleri almak,
iv. Adi tasfiyede alacaklıları (birinci) toplantıya çağırmak,
v. Toplantıya başkanlık etmek,
vi. iflas idaresinin tasfiyeye ilişkin işlemlerini denetlemek,
vii. Birinci alacaklılar toplantısı (çoğunluk olmaması nedeniyle) yapılamazsa, iflas idaresi gibi iflas masasını idare ve tasfiye etmek ve basit tasfiyeyi bizzat yapmak.
viii. İflasın kapanmasını ilan etmek.
c. İcra Mahkemesi : iflasta, icra ve iflas dairelerinin işlemlerine karşı şikayetleri inceler. Ancak kambiyo senetlerine mahsus iflas yolunda ödeme emrine karşı yapılan şikayetleri inceleme mercii Ticaret Mahkemesidir. Ayrıca başlıca görevleri de şunlardır.
i. İflasta istihkak davalarına bakmak,
ii. İflas idaresi üyelerini seçmek,
iii. İflas idaresinin hesap pusulalarını onaylamak,
iv. Konkordato mühleti vermek,
v. Konkordato komiserini tayin etmek ve ücretini belirlemek,
vi. İflasın idaresinde hata ve noksan olması halinde Ticaret Mahkemesince yapılan bildirim üzerine inceleme yapmak.
vii. Konkordatoda Nizalı ve ertelenmesi şarta bağlı veya muayyen olmayan bir süreye tabi alacakların hesaba katılıp katılmaması veya hangi oranda katılacağına karar vermek.
d. Ticaret Mahkemesi : İflas davasına bakan ve iflas kararı veren mahkemedir. Başlıca görevleri şunlardır ;
i. İflas davasına bakar, iflasa veya iflasın ertelenmesine karar verir,
ii. İflasta ödeme emrine yapılan itirazın kaldırılması taleplerini karara bağlar,
iii.
e. Yargıtay 12 ve 19. Hukuk Daireleri.
2- Yardımcı Resmi Organlar : Yardımcı iflas organları savcılar ve adalet müfettişleridir.
İflasın Özel Organları
İflas masasının idaresi ve tasfiyesi alacaklılar ve onlar tarafından önerilen adaylar arasında icra mahkemesi tarafından seçilen organ tarafında yapılır. Bunlar ;
1- İflas Bürosu, (iflas bürosu iflas müdürünün başkanlığında, alacaklı oldukları tercihen ellerinde noter veya ipotek senedi gibi resmi senetle ya da İİK.nun 68 ve 150 maddelerinde belirtilen belgelerle sabit olan kişilerden oluşan toplantıda bu kişilerden bir veya iki alacaklı ya da temsilcileriyle birlikte bir iflas bürosu oluşturulur. İflas bürosunun görevi, birinci alacaklılar toplantısında kullanılan oyların geçerli olup olmayacağı hakkındaki ihtilafları çözmektir.)
2- Birinci alacaklılar toplantısı
3- İflas idaresi
4- İkinci alacaklılar toplantısı
Bu iflas organları adi tasfiye için geçerlidir. Basit tasfiyede, iflasın tasfiyesi resmi organlar tarafından yani İFLAS İDARESİ tarafından yapılır.
İFLAS SEBEPLERİ
1- Genel Sebepler : Genel iflas nedeni borçlunun muaccel hale gelmiş olan borcunu ödememesidir. Buna borçlunun ödemelerini tatil etmesi de denebilir.
2- Özel Sebepler : Özel iflas nedenleri 2’ye ayrılır. Bunlar ;
a. Şirketlerin pasifinin aktifinden fazla olması,
b. Terekenin mevcudunun borcuna yetmemesi ile borçlunun yarı mevcudunun borçlarını ödemeye yetmemesidir.
İflasa Tabi Olan Kişiler
Kural olarak sadece tacirler iflasa tabidir. Ancak bu kuralın istisnaları vardır. Bunlar ;
1- T.K. gereğince tacir sayıldıkları için iflasa tabi olanlar ;
a. Gerçek Kişiler :
i. Tacirler : Bir ticari işletmeyi kısmen dahi kendi adına işleten kimselerdir.
ii. Bir gerçek kişi, bir ticari işletmeyi kurup açtığını sirküler, gazete vs. ilan vasıtaları ile hakla bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline kaydettirerek durumu ilan ettirmiş ise, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır.
iii. Ticaretten men edilmiş olmalarına rağmen bir ticari işletme işletenler : örneğin, kanuna göre yasak olmasına rağmen bir ticari işletme işleten memur, hakim, avukat vs.
b. Tüzel Kişiler :
i. Ticaret Şirketleri : Kolektif, A.Ş., Komandit, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit, Limited, Kooperatifler.
ii. Amacına ulaşmak için bir ticari işletme işleten dernekler.
iii. Kamu tüzel kişiler tarafından kurulan teşekkül ve müesseseler, özel hukuk hükümlerine tabi olan SSK ve Bağkur, T.K. m. 18’e göre tacir sayılırsa da bu kurumlar hakkında iflas hükümleri yürüyemez.
2- T.K. gereğince tacirler hakkındaki hükümlere tabi bulundukları için iflasa tabi olanlar.
a. Ticari İşletme gibi, ister kendi adına, ister bir adi şirket veya her ne suretle olursa olsun hukuken var sayılmayan diğer bir şirket adına işlemlerde bulunan kimse, iyi niyetli 3.kişilere karşı tacir gibi sorumlu olduğundan, böyle bir kimsenin iyiniyetli 3. kişiler tarafından iflası istenebilir.
b. Donatma iştiraki ; tüzel kişiliği yoktur ve donatma iştiraki tacir değildir. Buna rağmen her türlü borçlarından dolayı iflasa tabidirler.
3- Tacir olmadıkları halde, özel kanun hükümleri göre iflasa tabi olan kişiler.
a. Ticareti Terk edenler : Ticareti terk eden eski tacir, ticareti terk ettiğinin ilanından itibaren 1 yıl içinde iflasa tabi olmaya devam eder.
b. Kolektif Şirket Ortakları : KOLEKTİF şirket ortakların SADECE ŞİRKET BORÇLARINDAN dolayı iflasa tabidir. Kişisel borçlarından dolayı iflasa tabi değildirler.
c. Komandit Şirketler : Şirket ortakları sınırsız sorumludur.
d. Bankalar kanununa göre bir bankanın Yönetim Kurul ve Kredi komitesi başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve imzaları bankayı ilzam eden memurları kanuna aykırı karar ve işlemleriyle bankanın iflasına sebep olmuşlarsa, şahsen iflaslarına Mahkemece karar verilir.
e. Tereke : iflasa tabi bir kişi aleyhine iflas yolu ile takip yapıldıktan sonra kişi ölürse, A istediği takdirde terekeye karşı iflas yolu ile takibi devam ettirebilir. Ancak borçlunun sağlığında başlamış olan takibin terekeye karşı devam ettirilebilmesi için;
i. Terekenin henüz taksim edilmemiş olması,
ii. Terekenin resmi tasfiyeye tabi tutulmamış olması,
iii. Mirasçılar arasında aile emvali kurulmamış olması gerekir.
Ticaret Mahkemesi davalının iflasa tabi kişi olup olmadığını araştırmak zorundadır. Bu dava şartlarından biridir.
Tacirler her türlü para borçlarından dolayı iflasa tabidir. Konusu paradan başka bir şey olan alacaklar için iflas yoluna gidilemez.
Amme alacaklarından dolayı borçlunun iflası istenebilir.
İflasta Yetki
Yetkili İcra Dairesi :Yetkili icra dairesi borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yerdeki icra dairesidir. Ayrıca taraflar sözleşme yapmış ise sözleşmede belirtilen icra dairesi de yetkilidir.
İcra Dairesi veya Ticaret Mahkemesi icra dairesinin yetkisini resen inceleyemez.
Yetkili Ticaret Mahkemesi : Borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yer Ticaret Mahkemesidir. Yetki kamu düzenine ilişkin ve kesindir. Bu nedenle yetki sözleşmesi yapılamaz.
Yetkili İflas Dairesi : İflas kararını vermiş olan Ticaret Mahkemesinin yargı çevresindeki iflas dairesidir.
İflas Yolları
1- Takipli iflas yolları,
a. Genel iflas yolu,
b. Kambiyo Senetlerine mahsus iflas yolu
2- Doğrudan Doğruya İflas Yolları,
a. Alacaklının talebiyle doğrudan doğruya iflas,
b. Borçlunun talebiyle doğrudan doğruya iflas,
i. İhtiyari iflas talebi
ii. Borçlunun mecburi iflas talebi.
3- Sermaye Şirketlerinin Doğrudan Doğruya iflası,
GENEL İFLAS YOLU
Bu yola başvurabilmek için alacaklının elinde bir senet olmasına gerek yoktur. Elinde kambiyo senedi veya ilam olan alacaklı da genel iflas yolu ile takip yapabilir. Genel iflas yolu gene haciz yoluyla benzerlik gösterir.
Ödeme Emrinin Düzenlenme Süresi : Takip talebini alan icra müdürü 3 gün içerisinde ödeme emri düzenlemek zorundadır.
Ödeme Süresi : Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gündür.
İtiraz Süresi : Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde İcra Dairesine yapılır.İtiraz dilekçe ile yapılır. Sözlü itiraz geçersizdir.
İtirazın Kaldırılması : İtirazın kaldırılması Ticaret Mahkemesinden istenir. Alacaklı bununla birlikte borçlunun iflasına karar verilmesini de isteyebilir.
İflas İsteme Süresi : Borç 7 gün içerisinde ödenmez ise alacaklı Ticaret Mahkemesinden borçlunun iflasını isteyebilir.