Özel Öğretim Kurumlarının Mallarının Haczi (İİK 362/a)

T.C.

AKSARAY

İCRA HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/107 Esas
KARAR NO : 2019/166

GEREKÇELİ KARAR

T Ü R K  M İ L L  E T İ  A D I  N A

HAKİM : 
KATİP : 

ŞİKAYETÇİ :
VEKİLİ : AV. DEMET ILIK - Aksaray Barosu.
KARŞI İLGİLİ : 
VEKİLİ :
DAVA : Şikayet (İcra Memur Muamelesi)
DAVA TARİHİ : 04/03/2019
KARAR TARİHİ : 12/04/2019
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH  : 16/04/2019
Şikâyet talebi mahkememizce değerlendirildi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
A-)İDDİA:

Şikâyetçi (borçlu) vekili talep dilekçesinde özetle;  Müvekkili ..........Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü'nün 12/10/2018 tarih ve 19136179 sayılı yazılarından da anlaşılacağı üzere 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunun kapsamında eğitim öğretim faaliyeti yürütmekte olduğunu, Müvekkil .........Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. Aleyhine Aksaray İcra Müdürlüğünün 2018/136 esas sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığını, yapılan takipte alacaklı tarafın talebi gereği müvekkil aleyhine İİK 362/a maddesine aykırı olarak hacizler tatbik edildiğini, yapılan hacizlerin kanuna aykırı olması sebebiyle İcra Müdürlüğüne hacizlerin kaldırılması için talepte bulunduklarını ancak taleplerinin reddedildiğini, hukuka aykırı iş bu haczedilmezliğe iişkin İİK 16 maddesi uyarınca şikayet zorunluluğu doğduğunu, bu nedenlerle şikayetin kabulü ile Aksaray İl Milli Eğitim Müdürlüğünce müvekkil şirkete ait olan İİK 362/a maddesine aykırı olarak haczedilen hak edişlerin, tevşik primlerinin ve banka hesapları üzerindeki hacizlerin başta olmak üzere Aksaray İcra Müdürlüğünün 2018/136 Esas sayılı dosyasından konulan tüm hacizlerin kaldırılmasına, işlenen hacizler neticesinde icra müdürlüğü dosyasına yapılan ve yapılacak tasilatların alacaklılara ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilerek İİK'nun 362/a maddesi aykırı olarak tahsil edilen paraların müvekkil şirkete iadesine karar verilmesini  talep ve dava etmiştir.

B-)SAVUNMA:

Karşı ilgili  (alacaklı) vekili  cevap dilekçesinde özetle; şikayetçi tarafça açılan davayı kabul etmediklerini, şikayetçi İİK'nun 362/a maddesini ileri sürerek ödememe yoluna gitmeye çalıştığını, davacı tarafın dava açma yönünde ehliyetinin bulunmadığını, davanın usulden reddi gerektiğini, okulun mallarına yönelik haciz işlemi yapılmadığını,  bu nedenlerle şikayetin reddine karar verilmesini  talep etmiştir.

C-)ÇEKİŞMELİ VAKIALAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER:

Aksaray  İcra Müdürlüğü'nün  2018/136 Esas  sayılı dosyası uyap sistemi üzerinden incelenmiştir.

Taraflara gerekli tebligatlar yapılmıştır.

D-)DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, SABİT GÖRÜLEN VAKIALARLA BUNLARDAN ÇIKARILAN SONUÇ VE HUKUKİ SEBEPLER:

Aksaray İcra Müdürlüğü'nün 2018/136 Esas sayılı dosyasının incelenmesinde ; alacaklı ....... Ltd Şti tarafından , borçlu .....Eğitim ve Öğretim Hizmetleri A.Ş. İle ..... aleyhine 16/10/2018 tarihinde 150.000,00TL bedelli asıl alacak için ilamsız takip yolu ile takip başlatıldığı , takibin kesinleşmesi üzerine borçluların mal varlığına ilişkin olarak haciz talebinde bulunulduğu icra müdürlüğünce 01/03/2019 tarihinde borçlu vekilinin hacizlerin kaldırılması talebine karşı talebin reddine karar verildiği tespit edilmiştir.

Mahkememizce Aksaray İcra Müdürlüğü'nden İ.İ.K'nun 18. Maddesine göre açıklama istenilmiş, icra müdürlüğünce haciz kararı verildikten sonra borçlu tarafından icra müdürlüğü nezdinde haczedilmezlik iddiasında bulunulmayacağı gibi bu iddianın icra müdürlüğünce kabul edilip icra müdürünün verdiği ilk haciz kararından dönerek haczin kaldırılmasına karar verme yetkisi bulunmadığından ve haczedilmezlik şikayetinin İcra Mahkemesince değerlendirilmesi gerektiğinden dolayı borçlu vekilinin talebi gereğince işlem yapılmadığı bildirmiştir.

Mahkememizin 2019/112 Esas sayılı dosyasına Aksaray Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 06/04/2019 tarihli yazı cevabında ; davacı ..... Eğitim Öğretim Hizmetleri A.Ş. 'nin davacı şirkete bağlı Özel ...... Koleji İlkokulu/Ortaokulu/Anadolu Lisesi/ Fen Lisesi ile yine aynı şirkete ait Özel ... Teknik Koleji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinin bulunduğunu , bu kurumların 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösterdiklerini , 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılının 17/09/2018 tarihinde başlayıp , 14/06/2019 tarihinde sona ereceğini bildirmiştir.

2004 sayılı İcra Ve İflas Kanunu'na 7141 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler sonucu 09/05/2018 tarihinde yürürlüğe giren  362/a maddesinde " 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren okullar ile 24/3/1950 tarihli ve 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun kapsamında faaliyet gösteren özel öğrenci barınma hizmetleri veren yurt ve benzeri kurumların taşınır ve taşınmaz malları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler hariç olmak üzere içinde bulunulan eğitim ve öğretim yılı sonunda haczedilir." hükmüne yer verilmiştir.

7141 Sayılı Kanun'un 1. Maddesinin kanun gerekçesinde ; 1. Madde ile , özel okullar ile özel öğrenci yurtları ve benzeri kurumların taşınır ve taşınmaz mallarının haczi yapılırken öğrencilerin olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmesi amacıyla bu kurumların borçlarına ilişkin haciz işlemlerinin eğitim ve öğretim yılı sonuna bırakılması amaçlanmaktadır. " şeklinde bildirilmiş ve çerçeve 1.maddesi aynen kabul edilmiştir.

Mahkememizce yapılan değerlendirmede ; icra müdürlüğünce davalı borçlu şirkete ait taşınır ve taşınmaz malların haczine karar verildiği borçlu vekilince bu kararın kaldırılması için müdürlüğe talepte bulunulduğu müdürlük tarafından reddedildiği bu hali ile  İ.İ.K'nun 362/a maddesine açıkça aykırı olarak işlem tesis edildiğini  söz konusu  kanuna aykırılık iddiası ise; kamu düzeni ile ilgili olduğundan İİK'nin 16/2.maddesi uyarınca süresiz şikayete tâbi olduğu anlaşılmaktadır.

Her ne kadar davalı alacaklı tarafından İ.İ.K'nun 362/a maddesinin dar yorumlanması gerektiği , borçlunun üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının kanun metninde sayılmadığı bu nedenle davanın reddi talep edilmiş ise de borçlunun, üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 106/2. maddesi gereğince menkul (taşınır)  hükmündedir. Dolayısıyla, bu hak ve alacakların haczi de menkul haczi gibi gerçekleştirilir (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2018/14300 Esas 2019/2184 Karar sayılı kararı)

Mahkememizce üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları ve dolayısı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nda doğmuş hak edişlerini taşınır hükmünde kabul etmek gerektiği bu kanaatine varılmış bu nedenle İ.İ.K'nun 362/a maddesine göre eğitim ve öğretim yılının 14/06/2019 tarihinde sona ereceği ve davacı şirketin 5580 sayılı kanun kapsamında olduğu bildirildiğinden davacının şikayetinin kabulü ile hacizlerin kaldırılmasına karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

Davalı vekilince , gerek celse arasında gerek duruşma sırasında mahkememizce verilen tedbir kararının teminatla verilmesi gerektiği bu nedenle tedbir kararının kaldırılması talep edilmiş ise de, icra mahkemesince verilen tedbir kararı, HMK'nun 397/2. maddesi kapsamında olmayıp, İcra Ve İflas Kanunu'nda özel olarak düzenlenmiş takip hukukuna özgü bir karar olduğu anlaşıldığından bu nedenle mahkememizce haciz konulan tahsilatlara ilişkin karar kesinleşinceye kadar teminatsız olarak durdurulması kanaatine varılmış ve karar verilmiştir.

Davacının dilekçesinin sonuç kısmında vekalet ücretine ve yargılama giderlerine hükmedilmesi talep edilmiş ise de davanın mahiyeti gereği icra müdürlüğünce icra takip dosyasında  alacaklı vekili tarafından haciz uygulanması talep edildiğinde icra müdürlüğünce karar verilmesi gerektiği bu hali ile  İ.İ.K'nun 16.maddesi anlamında memur işlemini şikayet olduğu  ;  T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 73640249-045.02 Sayı ve 23/06/2014 tarihli Genelgesi ve  Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2012/34201 Esas ve 2013/9796 Karar sayılı kararında dikkate alındığında davacı lehine vekalet ücretine ve yargılama giderlerine hükmedilmemiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

KARAR :

TÜRK MİLLETİ ADINA

1-2004 Sayılı İİK'nın 16. Maddesi ve 362/a maddesi gereğince ; şikayetinin  KABULÜ  İLE, Aksaray İcra Müdürlüğü'nün  2018/136 Esas sayılı dosyasında konulan HACİZLERİN KALDIRILMASINA  ,

2-)492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/1-d.maddesi gereğince icra ve iflâs dairelerinin kusuru yüzünden yanlış yapılmış olan işlemlerin ıslahı ve iptaline dair tetkik mercileri kararları harçtan muaf olduğundan harç alınmasına GEREK OLMADIĞINA, (daha önce harç alınmışsa 31.madde gereğince karar kesinleştiğinde istek üzerine ilgilisine GERİ VERİLMESİNE,),

3-)6100 Sayılı H.M.K.'nın 326.maddesi gereğince; davacının yaptığı yargılama giderinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,

4-)Davanın niteliği gereği davacı lehine  vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

5-)Karar kesinleşinceye kadar tedbirin DEVAMINA ,

6-)30/09/2017 tarihli Resmi Gazetede 30196 sayı ile yayımlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi'nin 5.maddesine göre; Gider avansının kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine İADE EDİLMESİNE, İlgili tarafından hesap numarası bildirilmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle yapılmasına, Hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine,

7-)Karar kesinleştiğinde karardan bir örneğinin Aksaray İcra Müdürlüğü'ne GÖNDERİLMESİNE,

8-)Davalı vekilinin teminatlı olarak tedbir verilmesi bu nedenle tedbir kararının kaldırılması talebinin reddine,

Dair karara ve teminatlı olarak tedbir talebinin değerlendirilmesi hususunda davacı vekilinin ve davalı vekili tefhimden itibaren -10- gün içinde mahkemeye verilecek dilekçe ile 2004 Sayılı İ.İ.K.'nın 363.vd.maddesine göre Konya Bölge Adliye Mahkemesi'nde İstinaf olağan kanun yolu denetimi açık olmak üzere tarafların yokluğunda taraf vekillerinin yüzlerine karşı yapılan açık yargılama sonucu karar verildi.12/04/2019