Üst Sınır İpoteğinde Tahsil Harcı Matrahı

İİK. mad. 150/C uyarınca konulan şerhin kaldırılmasının talep edilmesi ve limit ipoteğinin, asıl borçlunun bankadan kullandığı ve kullanacağı kredilerin teminatı olmak üzere üst sınır ipoteği olarak kurulması halinde, borçlu, ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumlu olacağından, toplam takip çıkışı üzerinden değil, ipotek limitlerinin üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerektiği-

---

Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi Elif Şirin tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Alacaklı tarafından asıl borçlu ve ipotek verenler aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibine başlandığı, ipotek veren üçüncü şahıs K.. Asansör İnş. San. Ltd. Şti.nin, icra memurluğuna başvurarak; Samsun İli, .. İlçesi, ... pafta: 2 parsel: 2501, Samsun İli, .. İlçesi, ... pafta: 2 parsel: 2502 nolu taşınmazların tapu kaydına İİK’nin 150/C maddesine göre konulan şerhin kaldırılmasını talep ettiği, icra memurluğunca takip çıkışı üzerinden tahsil harcı yatırılması halinde işlem yapılmasına dair işlem tesis edildiği, ipotek veren üçüncü şahıs K.. Asansör İnş. San. Ltd. Şti.nin şikayet yolu ile icra mahkemesine başvurarak, taşınmazların belirlenen kıymet takdiri üzerinden tahsil harcı alınması gerektiğini ileri sürdüğü, Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 28/03/2017 tarih ve 2017/70 E. - 2017/118 K. sayılı kararı ile bir kısım taşınmazlardaki İİK’nin 150/C maddesine göre konan şerhin kaldırılması talebinin, alacağın haricen tahsil edildiği yönünde değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle şikayetin reddine karar verildiği, alacaklının şikayetin reddi kararına karşı istinaf yoluna başvurduğu, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 21/04/2017 tarih ve 2017/780 E.-2017/692 K. sayılı kararı ile HMK’nin 353/1-b-1. maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.

TMK'nin 851 ve 881. maddelerinde ifadesini bulan ve muhtemel bir alacağın teminatı olarak tesis edilen üst sınır (limit) ipoteğinde, borcun ulaşacağı miktar belirsiz olduğundan, taşınmazların ne miktar için teminat teşkil edeceği, ipotek akit tablosundaki limitle sınırlandırılmıştır. TMK'nin 875. maddesinde belirtilen ve ipotekle teminat altına alınan ana borç, faiz, icra takip giderleri ve taraflarca kararlaştırılan eklentilerden oluşan toplam borç miktarının, bu limiti aşması mümkün değildir (HGK. 24.05.1989 tarih, 1989/11-294 E, 1989/378 K). İpoteğin üst sınır ipoteği olması halinde, borçlu, sadece ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumludur.

Şikayete konu takip dosyası incelendiğinde; alacaklı banka tarafından 4 adet taşınmaz hakkında takibe geçildiği, Samsun İli, .. İlçesi, ... pafta:2 parsel:2501 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen 4243 yevmiye nolu, 23/12/2011 tarihli, 1.000.000 TL bedelli 1. derece limit ipoteğinin, Samsun İli, .. İlçesi ... pafta:2 parsel:2502 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen 4244 yevmiye nolu, 23/12/2011 tarihli 1.000.000 TL bedelli limit ipoteğinin, asıl borçlunun bankadan kullandığı ve kullanacağı kredilerin teminatı olmak üzere üst sınır ipoteği olarak kurulduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklandığı üzere, borçlu, ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumlu olacağından, toplam takip çıkışı üzerinden değil, ipotek limitlerinin üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerekir.

O halde mahkemece, şikayetin kısmen kabulü ile Samsun İli, .. İlçesi ... pafta:2 parsel:2501 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen ipotek limitleri olan 1.000.000 TL ve Samsun İli, .. İlçesi, ... pafta:2 parsel:2502 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen 1.000.000 TL üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerektiğinden, İİK’nin 17. maddesi uyarınca memurluk işleminin düzeltilmesine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Şikayetçi ipotek veren üçüncü şahsın temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nin 373/1. maddesi uyarınca, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 21/04/2017 tarih ve 2017/780 E.-2017/692 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Samsun 1. İcra Hukuk Mahkemesinin 28/03/2017 tarih ve 2017/70 E. - 2017/118 K. sayılı kararı (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 24/10/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi verildi.

12. HD. 24.10.2018 T. E: 2017/5688, K: 10528

İpoteğin üst sınır ipoteği olması halinde, borçlu, sadece ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumlu olduğu- Borçlu, ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumlu olacağından, toplam takip miktarı üzerinden değil, ipotek limitlerinin üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerektiği-
Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Neşe Yüksel tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

26.9.2004 tarih ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri'nin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'a paralel olarak, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümlerinde değişiklik yaparak istinaf ve temyiz ile ilgili hükümleri yeniden düzenleyen 18.3.2005 tarih ve 5311 sayılı Kanun ile İcra İflas Kanunu'na eklenen geçici 7. maddeye göre, 5311 sayılı Kanun hükümleri Bölge Adliye Mahkemeleri'nin göreve başladığı 20.7.2016 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında uygulanır.

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

Alacaklı tarafından asıl borçlu ve ipotek verenler aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibine başlandığı, alacaklının, icra memurluğuna başvurarak; Kayseri İli, Talas İlçesi, Talas Mahallesi, 386 ada 2 parsel 19 nolu bağımsız bölüm ile Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Generalemir Mahallesi, 9186 ada 6 parsel nolu taşınmazların tapu kaydına İİK’nun 150/C maddesine göre konulan şerhin kaldırılmasını talep ettiği, icra memurluğunca takip miktarı üzerinden tahsil harcı yatırılması halinde işlem yapılmasına dair işlem tesis edildiği, alacaklının şikayet yolu ile icra mahkemesine başvurarak, taşınmazların belirlenen kıymet takdiri üzerinden tahsil harcı alınması gerektiğini ileri sürdüğü, Ankara 15. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 28.11.2016 tarih ve 2016/873 E. - 2016/830 K. sayılı kararı ile bir kısım taşınmazlardaki İİK’nun 150/C maddesine göre konan şerhin kaldırılması talebinin, alacağın haricen tahsil edildiği yönünde değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle şikayetin reddine karar verildiği, alacaklının şikayetin reddi kararına karşı istinaf yoluna başvurduğu, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi’nin 09.02.2017 tarih ve 2017/36 E- 2017/233 K.sayılı kararı ile HMK’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir. TMK'nun 851 ve 881. maddelerinde ifadesini bulan ve muhtemel bir alacağın teminatı olarak tesis edilen üst sınır (limit) ipoteğinde, borcun ulaşacağı miktar belirsiz olduğundan, taşınmazların ne miktar için teminat teşkil edeceği, ipotek akit tablosundaki limitle sınırlandırılmıştır. TMK'nun 875. maddesinde belirtilen ve ipotekle teminat altına alınan ana borç, faiz, icra takip giderleri ve taraflarca kararlaştırılan eklentilerden oluşan toplam borç miktarının, bu limiti aşması mümkün değildir (HGK. 24.05.1989 tarih, 1989/11-294 E, 1989/378 K). İpoteğin üst sınır ipoteği olması halinde, borçlu, sadece ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumludur.

Şikayete konu takip dosyası incelendiğinde; alacaklı banka tarafından 7 adet taşınmaz hakkında takibe geçildiği, Kayseri İli, Talas İlçesi, Talas Mahallesi, 386 ada 2 parsel 19 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen 3040 yevmiye nolu, 09.05.2012 tarihli, 300.000 TL bedelli 1. derece limit ipoteğinin, aynı taşınmaz üzerine tesis edilen 3265 yevmiye nolu,16.05.2012 tarihli 260.000 USD bedelli 2. derece limit ipoteğinin ve Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Generalemir Mahallesi, 9186 ada 6 parsel nolu taşınmaz üzerine tesis edilen 8506 yevmiye nolu, 10.05.2012 tarihli, 600.000 TL bedelli 1. derece limit ipoteğinin ve aynı taşınmaz üzerine tesis edilen 8948 yevmiye nolu, 8948 yevmiye nolu, 15.05.2012 tarihli 470.000 USD bedelli limit ipoteğinin, asıl borçlunun bankadan kullandığı ve kullanacağı kredilerin teminatı olmak üzere üst sınır ipoteği olarak kurulduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıda açıklandığı üzere, borçlu, ipotek akit tablosunda belirtilen miktar ile sınırlı olarak sorumlu olacağından, toplam takip miktarı üzerinden değil, ipotek limitlerinin üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerekir.

O halde mahkemece, şikayetin kısmen kabulü ile Kayseri İli, Talas İlçesi, Talas Mahallesi, 386 ada 2 parsel 19 nolu bağımsız bölüm üzerine tesis edilen ipotek limitleri olan 300.000 TL ve 260.000 USD üzerinden ve Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Generalemir Mahallesi, 9186 ada 6 parsel nolu taşınmaz üzerine tesis edilen ipotek limitleri olan 600.000 TL ve 470.000 USD üzerinden tahsil harcının hesaplanarak alınması gerektiğinden, İİK’nun 17. maddesi uyarınca memurluk işleminin düzeltilmesine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca,Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi’nin 09.02.2017 tarih ve 2017/36 E.-2017/233 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Ankara 15. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 28.11.2016 tarih ve 2016/873 E. - 2016/830 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 13/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.

12. HD. 13.09.2018 T. E: 11529, K: 7971